یکی از مشکلات اصلی در ارتباط بین والدین با نوجوانان این است که معمولا والدین، شرایط دوران نوجوانی خود را با نوجوانان ، در حال حاضر مقایسه می کنند و اصرار دارند که الگوها و معیارهای مورد نظرشان مو به مو اجرا شود.
والدین معتقدند که آنها حرف گوش کن تر بوده اند ، در حالی که به هر حال دوره ها عوض شده و والدین امروزی طوری فرزندانشان را تربیت می کنند که در جامعه مستقل باشند و بعد انتظار دارند نوجوان کاملا به حرف آنها گوش دهد و در اصطلاح ، بله قربان گو باشد. زندگی جوانان امروز بسیار متفاوت با گذشته است . نوجوانان امروز حواسشان به گفتار والدین است و میخواهند بدانند این گفتار ، استقلال آنها را زیر سوال می برد و تحقیر شان می کند یا نه؟ والدین امروزی معتقدند حرفی نمی زنند که کودک یا نوجوان ناراحت شود ولی خود متوجه نیستند و برخی صحبت ها واقعا برای نوجوان سنگین و آزاردهنده است. برخی مادران چشم غره می روند یا مثلا می گویند : قرار بود نخوری… چقدر می خوری… هیکلت زشت شده … گلابی شدی ، شلواری که دوست داری از پات بالا نمی یاد … دوستانت را ببین و … تحقیر و مقایسه لحنی نیست که به واسطه آن والدین بتوانند نوجوان را تحت تاثیر خود قرار دهند. تمام نوجوانان در پایان نوجوانی و با ورود به دانشگاه متوجه اضافه وزن خود می شوند و تلاش می کنند، لاغر شوند. گاهی این کار برای نوجوان سخت است و والدین با گفتن جملاتی مانند اینکه ما که به تو گفتیم … کار را خراب تر می کنند .
این جملات اثر منفی دارد. قرار است والدین کنار فرزندانشان باشند و نباید با تحقیر و توهین ، آنها را به سمتی بکشند که معتقدند به نفع آینده شان است … زیرا نوجوان با استدلال هایی که دارد، نمی تواند این موضوع را بپذیرد.
نوجوانان در این دوره ، از خوردن تنقلات در کنار هم لذت می برند و به دلیل استرس هایی که دارند به دنبال مصرف مواد غذایی چرب و شور یا شیرین هستند. از افراط درتذکر برای درس خواندن کلافه اند و درس اخلاق برای سبک پوشش و نظافت شخصی ، گریه ی آنها را در می آورد . گاهی با کوچکترین انتقاد مانند ابر بهار اشک می ریزند و شکایت رفتار والدین را پیش مادربزرگ می برند . بابا زور میگه : این پوستر فلان بازیگر رو چرا زدی به دیوار اتاق ؟ یا تلفنم رو دائم چک میکنه … مامان میگه رژ لب پررنگ زدی ، فوری پاکش کن . چرا جوراب نپوشیدی ؟ و بابام میگه اگه اینکار رو نکنم تو جمع ، منو ضایع میکنه .
نوجوانان ، به اعتقاد خودشان دلایل منطقی دارند و گفتار والدین هم جالب نیست و آن را نمی پذیرند. اگر نوجوان شما کاری می کند که به ضررش است غیر مستقیم به او بگویید. به جای اینکه به اندامش اشاره کنید، بگویید: فلان لباس زیباست ولی به سایز فلان می خورد … می توان نوع تغذیه و عادت های غذایی را در خانه اصلاح کرد. به این موضوع هم توجه داشته باشید که گاهی اشکال از رفتار ما والدین است.
نکته : گاهی نیز والدین در کودکی فرزندشان را بیش از حد تغذیه می کنند و بعد که به مرز چاقی رسید، او را از خوردن منع می کنند. گاهی هم انتظار دارند در خانه مواد غذایی پرکالری باشد اما کودک نخورد. اگر متوجه شدید نوجوانتان در حال خوردن چیپس و پفک است، حرفی نزنید. نگویید: آنقدر بخور تا چاق شوی و دو روز دیگر در خیابان مسخره ات کنند… این جملات واقعیاتی است که من از زبان خیلی از مراجعان شنیده ام.
والدین بهتر است بگویند : به هر حال عزیزم به جایی میرسی که بخواهی وزنت را کم کنی اما اگر الان کمکی از دست من برمی آید، بگو. من در کنارتم. مرتب به نوجوانان در مهمانی ها یا وقتی با دوستانشان بیرون می روند نگویید: نخور… بلکه سعی کنید در خانه تغذیه آنها را اصلاح کنید. به هر حال نوجوان برای خودنمایی در سنی است که به این نتیجه می رسد که باید وزنش را کم کند. وقتی به این نقطه رسید که کاهش وزن مطلوب است به او کمک کنید. گفتن نرو، نخور و نکن ، به نوجوان باعث می شود گمان کند قصد محدود کردن او را دارید. زدن بعضی حرف ها به نوجوان باعث می شود خیلی سریع به او بر بخورد. نوجوان تحریک پذیر است. ملاحظه کنید و حتما غیر مستقیم به فرزندتان بگویید اضافه وزن دارد و باید لاغر کند. با گفتن جملاتی که بار تحقیر و تمسخر دارد، نوجوان را آزار ندهید. حتی می توانید به او پیشنهاد بدهید با هم پیاده روی کنید یا به کلاس ورزش بروید. افراط در تذكر دادن ، باعث تفکر وسواسی در نوجوان می شود و حتی اگر لاغر کند، بعد دچار اختلالات کم خوری خواهد شد تا مبادا مجدد چاق شود.
منبع : دکتر پروین ناظمی
