دوختن پیراهن مراد در شب بیست‌وهفتم
مردم کرمان که پس از گذشت سال‌ها همچنان کهن‌ترین جشن مردمان ایران زمین را برگزار می‌کنند در ایام ماه رمضان نیز آداب و رسوم خاص خود را دارند که می‌توان به دوختن پیراهن و کیسه مراد در روزهای آخر ماه مبارک رمضان اشاره کرد.
شهر تاریخی کرمان در کنار پتانسیل‌های فراوان در زمینه ابنیه تاریخی دارای تاریخ شفاهی قابل توجهی است که نشان‌دهنده اصالت فرهنگی و تاریخ کهن این سرزمین است.
کرمانی‌های در برپایی آیین‌های کهن ایران زمین سابقه‌ای دیرین دارند و جشن سده را به‌عنوان کهن‌ترین جشن ایران که همچنان برگزار می‌شود هر ساله با‌شکوه خاصی برگزار می‌کنند.
ریشه آیین‌های کهن در رفتارهای اجتماعی و روند عادی زندگی مردم کرمان نمود قابل توجهی دارد و در هر ماه از سال می‌توان بسیاری از این آداب و رسوم را مشاهده کرد که پس از گذشت سال‌ها همچنان توسط مردم اجرا می‌شود و زندگی مدرنیته نتوانسته است رسوم کهن کرمانی‌ها را تغییر دهد.
از جمله رسوم مردم کرمان اجرای آداب و رسوم خاص مذهبی است که سال‌هاست در این شهر و به‌خصوص در روستاها و شهرهای کوچک‌تر اجرا می‌شوند و حال و هوای کرمان قدیم را حفظ کرده است.
از جمله این مراسم‌های مراسم کلیدزنی، الله رمضونی حلقه حاجت و پیراهن مراد و کیسه مراد است که البته دو مراسم نخست همچنان بسیار پررنگ در کرمان اجرا می‌شوند.
نکته جالب این‌که هر یک از این مراسم با جزییات و ظرافت خاصی و توسط یک قشر مخصوص اجرا می‌شوند.
افطاری دادن به روزه‌داران و به‌خصوص مستمندان و ایتام ازجمله آداب اصلی کرمانی‌هایی است که غذای اصلی برای این کار نیز غذایی به نام ابراهیم‌خانی یا همان شله‌زرد است.
کرمانی‌ها یکی از قدیمی‌ترین آداب ایران را در مراسم مختلف اجرا می‌کنند و در ماه رمضان نیز این مسأله نمود دارد که برگزاری مراسم الله‌رمضونی و کلیدزنی از همه مهم‌تر است و الله‌رمضونی بیشتر توسط کودکان و کلیدزنی توسط زنان و دختران انجام می‌شود که در آیین دوم فردی که این مراسم را انجام می‌دهد نباید شناخته شود.
دوختن پیراهن مراد در شب بیست‌وهفتم
در کلیدزنی فرد اجرا‌کننده باید نیت کند که پول یا غذایی که جمع می‌کند در راه نیتی خیر استفاده کند و بعد صورت خود را می‌پوشاند و یک سینی یا کمو به دست می‌گیرد و در خانه همسایه یا هم محله‌ای‌های خود را می‌زند.
وقتی در باز می‌شود فرد صاحبخانه با گفتن جمله‌های چراغ بیاور یا قند و شیرینی بیاور نشان می‌دهد که می‌خواهد کمک کند یا روی فرد آب می‌ریزد که در این صورت کلیدزن کمکی دریافت نمی‌کند.
در الله‌رمضونی هم بچه‌های یک محله دور هم جمع می‌شوند یک نفر سردسته می‌شود و یک نفر صندوق‌دار و درنهایت با چند نفر دیگر در خانه‌ها را می‌زنند و شعری زیبا با لهجه کرمانی می‌خوانند و درنهایت اموالی را که جمع کرده‌اند به مستمندان می‌دهند و هر دو این مراسم در شب انجام می‌شود.
ریختن آب در خانه همسایه در زمان سحر نیز ازجمله دیگر آداب کرمان است.
کليدزني يکي از آداب و رسوم مردم کرمان است که در شب‌هاي ماه مبارک برگزار مي‌شود، در اين مراسم «کليدزن» داخل يک سيني، آينه، سرمه‌دان و يک جلد کلام‌الله مجيد قرار داده و به منازل اهل محل مي‌رود و در حالي که صورت خود را با چادر پوشانده با کليد به سيني مي‌زند. اگر از سوي صاحبخانه، پاسخ‌هايي چون چراغ بياور يا قند و شيريني بياور داده شود در اين صورت زن کليدزن، اميدوار شده و کمک‌هايي را دريافت مي‌کند، در غير اين صورت محل را ترک مي‌کند.
کليدزن نبايد تا آخر اين مراسم حرف بزند به خاطر اين‌که شناخته نشود، صاحبخانه پس از گشودن در، آينه داخل سيني را برمي‌دارد و چهره خود را مي‌نگرد، سپس مقداري شيريني، قند يا پول داخل سيني قرار مي‌دهد.
مردم سيرجان در قديم عقيده داشتند، خوراکي‌هايي که کليدزن‌ها از خانه‌ها جمع مي‌کردند خواص بسياري دارد و اگر شخصي حاجت‌مند با عقيده و ايمان از آنها مصرف کند به کمک خداوند حاجتش روا خواهد شد.
از ديگر سرگرمي‌هاي بچه‌ها و جوانان در شب‌هاي ماه رمضان، خواندن اشعار «الله‌رمضاني» است. اين رسم در شهرها و آبادي‌هاي کرمان، يزد، مشهد، بيرجند، بجنورد، تربت‌جام و بعضي شهرهاي استان فارس و گرگان برگزار مي‌شود.
براي اجراي رسم «الله‌رمضاني» جوانان و بچه‌هاي هر محله با تشکيل گروه‌هاي ۵ تا ۱۰ نفره از شب يکم ماه رمضان پس از افطار به در خانه‌ها مي‌روند و اشعار «الله‌رمضاني» مي‌خوانند. هر گروه از ميان خود يک استاد و يک انباردار بر‌مي‌گزيند. وظيفه استاد، رهبري گروه و وظيفه انباردار جمع‌آوري هداياست. هدايا يا پول است يا يک خوردني مانند گردو، کشمش، خرما، بادام، هلو و زردآلو
اين گروه‌ها، شب‌هاي ماه رمضان بر در خانه‌ها مي‌زنند و با اذن صاحبخانه قطعه شعري را مي‌خوانند.
کرماني‌ها در روز و شب بيست وهفتم ماه رمضان نيز آيين‌هاي خاص خود را داشتند که عموما در فضايي مشابه اجرا مي‌شد؛ مثل «پيرهن مراد» که دوخت يک پيراهن در اين شب براي گرفتن مراد يا «کيسه مراد»، «سنگ مراد» و «حلقه مراد» است که در حقيقت همگي گرو نگهداشتن چيزي براي دريافت مرادي تا سال بعد بوده و اعتقاد عمومي بر اين است که خداوند مراد آنها را به خاطر اين شب خواهد داد.
